Hotay Serra Usivê Qurzkizi kitabêde virameyisan o.Munzur Çemî heyatê Usivê Qurzkizî fekê ey ra bi kirmanckiya(zazakîya) ey nuşto. No kitab reya verêne 1992 de,Stockholmde wesanîyayo û babeta xo de xebatêda tewr verên a. Kitabgoreyê kronolojiya cuya Usivi nusiyayo û diwês qismî yo.

Qismê yewini de behsê qewmê Usivî, dewan û eșîranê a min-tiqa beno. Tiya de lej û nakokîyanê dewij û eșîranê Dêrsimiyê serranê 1920-30î ser o gelek melumat esto. Qismê diyinîyê kitabî, jenosîdê Dêrsîmî ser o yo. Usiv bi xo nê hedîsey-an miyan de biyo.Cend reyî merg ra xelisiyayo. Bi çimanê xobeşêde jenosîdê Dêrsimî dîyo. O nê beșê kitabî de dergûdilabehsê teda, zulm, kiştiş û talankerdişê dewlete keno, mavajî-me vano keyeyê kalikê Dr. Şivanî (Sait Kırmızıtoprak) ra şeşt ûses kesi yew roje de amey qirkerdene.

No kitab bi hawayêde pêroyi derheqê herêma Dêrsimi de ûbitaybetî kî derheqê qirkerdișê șarê Dêrsimî de çimeyanê zafmuhiman ra yew o.Ney ra teber, strukturê cematkî, aborî ûsîyasî yê komelê ma ser o belgeyêde tarîxî yo.

Wesanxaneyê Rupeli bi Hotay Serra Usivê Qurzkizi dest biwesanayisê kitabanê kirmanckiyan keno. Rûpel xebata xo yakirmanckî de rastnustiş û qaydeyanê Grûba Xebate ya Vateyiesas gêno.

Munzur Cem

1947 de dewa Gêxi (Cêxî/Kêxî) Qurze de ame dinya. Mekteboverên dewa Gêxi Seter de,mektebo miyanên ki qezaya DersimiNazmiya de wend. 1962 de Erzurum de dest bi kolejê tendu-ristiye (sağlik koleji)kerd û no mekteb 1966 de Diyarbekir deqedena. 1971 de, Mektebê Îktîsadî û Ticarî yo Berz yê Ankarara bî mezun.

1975 de îmtihan qezenc kerd û Ankara de,“Sayıştay” de seykontrolor (bi tirkî: denetçi) dest bi kar kerd. 1980 de, çend aşmi(mengî) cuntaya 12ê Êlule ra raver welat terk kerd û payîzê naserre de si Almanya.1984 de ki Almanya ca verdê si Swêd,ucaîltîca kerd û bî hemwelatîyê nê welatî. Nustox, payizê peyênîyê 1996î ra nat paytextê Almanya Berlin de ciwiyino.

Munzur Cem, serra 1970î ra nat meqale, hîkaye, roman, cigê-rayis û tayê temayanê bînan de kitaban nuseno; sanik û lawi-kanê miyanê sari dano arê.

Destpêkerdisê serranê 1990î ra bi ewro, kista (leweyê) meqa-leyan de giraniye da karê ziwan û kulturî. Çem, destpêkerdisra bi ewro,Grûba Xebate ya Vateyi de ca gêno û pisti danokarê standardkerdisê kirmanckî (zazakî). Têpiya no dem de,persa elewiyêni û rewsa elewiyan ki kar û xebata ey de cayêdemuhim girewto û gena.

Goreyê rewse, Munzur Cemî nuste û eserê xo bi ciya-ciya îm-zayan nustê. Mavajîme H. Toprak, A. Tas,Aliqemer, B. Silan, S.Dilan, Mirzalî Cimen ûêb.

Nustox,sazkerdoxanê Pena KURD û Înstitutê Ziwan û KulturêKirmancî(Zaza)-Berlini ra yew o.